Adana’da havaalanı civarına iki yeni AVM yapılmakta. Birincisi Park AVM, eski Güney Sanayi ve Çukobirlik arsaları üzerinde yapıldı, bitmek üzere, yakında açılışı yapılır. 50 metre mesafede ise Esas Holding’in 01 Burda AVM’sinin inşaatı devam ediyor, eski Tekel Fabrikası arsasında. Neden aynı büyüklükte, birbirine bu kadar yakın iki avm? Kimler izin verdi? Hani, kent merkezinde avm’lere izin verilmeyecekti? Küçük esnaf korunacaktı? Sorular çok ve cevapları biliniyor. Konu tüketim olunca, inşaat olunca, büyük sermaye olunca gerisi teferruat oluyor.
20 Mart 2017 tarihinde 01 Burda avm’sinin ÇED raporunun halka açıklanma toplantısı bir otel salonunda yapıldı. Öğrendik ki, ÇED raporu için bakanlığa 22 Şubat 2017 tarihinde müracaat edilmiş. Oysa bir buçuk yıldır inşaatın devam ettiğini görüyoruz. Ellerinde şu üç belge var: Tapu, büyükşehir ve ilçe belediyelerinden kavga gürültü geçirilen imar planlarına işlenmiş olma belgesi ve ilçe belediyesinden alınmış, arsa üzerindeki eski tekel binasının yıkım ruhsatı. ÇED raporunun kabul edileceğinden o kadar eminler ki, inşaata başlamışlar, temel inşaatı neredeyse bitirilmek üzere.
ÇED raporundan şunları öğreniyoruz: Proje bedeli 240.240.000 TL, proje alanı 34.464 metrekare, 1.200 kişi çalışacak, günlük ziyaretçi sayısı 12.500 kişi olacak, Türkiye’de toplam 363 avm varmış, katı atıkları Seyhan İlçe Belediyesi’ne, sıvı atıkları ise Adana Büyükşehir Belediyesi ASKİ sistemine vereceklermiş.
ÇED raporuna göre günlük 548 metreküp sıvı atık olacakmış, bir o kadar da 50 metre mesafedeki Park avm’nin olsa, günlük 1.100 ton eder, bu kadar sıvı atığı o bölgedeki ASKİ sistemi kaldırabilir mi, bu konuda ASKİ yetkilileri ile görüşülmüş mü, hayır.
Bir günde 12.500 müşteri, bir o kadar da öteki avm’ye gelecek olduğunu düşündüğümüzde 25.000 kişi eder, çalışanları da hesaba kattığımızda ve hafta sonlarını da eklediğimizde E-5 bu trafik yoğunluğunu kaldırabilir mi sorusunun cevabı raporda veriliyor: Evet, E-5 üzerindeyiz ama trafik olumsuz etkilenmeyecek. Nereden biliyorsunuz, Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi ile veya Trafik İl Müdürlüğü ile konuyu görüştünüz mü, diye sormanın anlamı yok, çünkü raporu hazırlayan Ankara’lı firma “etkilenmeyecek” dediğine göre, konu kapanmıştır.
Söz konusu iki avm E-5 yolunun üzerinde, yolun hemen öteki tarafında iki büyük eğitim kompleksi bulunuyor, Sanat Okulları, Endüstri Meslek Lisesi ve Erkek Lisesi, yakınlık bir üst geçit mesafesi. Bu iki avm’nin eğitim hayatına ne gibi bir etkisi olacak, ÇED raporunda tek kelime bile yok. Söz konusu okullarda 8.000 öğrenci bulunuyor. Okullara şu kadar mesafede alkollü içecek satılamaz diye kanun veya yönetmelik var da, şu kadar mesafede avm olamaz diye bir kural şimdilik yok. Olmamalı mı? Bu konunun çevre etki değerlendirme raporunda incelenmesi gerekmiyor muydu?
Bu avm neden yapılıyormuş, amaç neymiş bilmek ister misiniz? ÇED raporundan: “Toplumun ekonomik ve sosyal gelişimine katkıda bulunmak” (Toplum avm ile nasıl ekonomik ve sosyal olarak gelişir bilinmez ama Esas Holding’in gelişeceği kesin gibi), “Müşterilerin kendilerini olduklarından daha yüksek bir seviyede hissedebilecekleri bir atmosferi sunmak” (Yatırım için neden yoksul semtlerin bulunduğu yerleri seçtikleri anlaşılıyor, bu da bir çeşit memleket hizmeti), “Günümüzde avm’ler kent meydanları konumundadır” (Kentlerimizi meydansız bırakan belediye başkanlarının kulakları çınlasın), “Avm’ler sosyal davranışların gelişmesine katkıda bulunur” (Yoksulları terbiye edeceğiz, diye de okunabilir, sosyologlar neredesiniz?), “Avm’ler keyif ve haz mekanlarıdır” (Artı değerin somutlandığı mabetler olduğu düşünüldüğünde, doğrudur, birilerinin keyif ve haz alanıdır), “Avm’ler toplumun tüketim kültürü ile tanıştığı yerlerdir” (Tüketim kültürünün dünyayı tükenmenin eşiğine getirdiğinden haberleri yok mudur?)
1/100.000’lik çevre düzeni planında “kentsel yerleşik alan” diye geçen şehir içindeki bu avm’lere imar izni veren belediyelere ne demeli? ÇED raporu kabul edildiğinde inşaat izni konusu tekrar belediyelerin gündemine gelecek. Muhalefet olur mu, göreceğiz.
Adana Ekoloji Derneği girişimi 